Semen analysis WHO

هدف از تدوين اين دستورالعمل، تشريح انجام آزمایش اسپرموگرام می باشد.

–  دامنه کاربرد
اين دستورالعمل در واحد میکروب شناسی برای انجام آزمایش اسپرموگرام بر روی نمونه های Semen كاربرد دارد.
–  مسئولیت اجراء
مسئوليت نظارت بر اجرای صحیح این دستورالعمل بر عهده مسئول کنترل کیفیت و سوپروایزر می باشد.
مسئوليت اجرای صحیح این دستورالعمل بر عهده مسئول واحد میکروبشناسی می باشد.
–  تعاریف
آنالیز مایع منی یکی از مهمترین جنبه های پیگیری باروری است چرا که حدودا 40% علت ناباروری منشاء مردانه داشته و آزمایش فوق یک تست ساده و غیر. اما یک آنالیز ساده اسپرم خصوصا اگر نشاندهنده ناباروری باشد یک نتیجه قطعی نیست زیرا شمارش اسپرم از یک روز به روز دیگر تغییر می کند.
عنوان آزمایش
انجام آزمایش اسپرموگرام می باشد.
اصول انجام آزمایش
ابتدا مرور خلاصه ای در مورد ساختمان بیضه می کنیم.

1- اعضايى هستند بيضى شکل و پهن که تعداد آنها دو عدد و طول آنها حدود ۵ سانتى‌متر است.
2- لايه خارجى بيضه از بافت ليفى متراکم و سفيدى ساخته شده که سپيدپرده یا tunica albuginea ناميده مى‌شود.
3- اين لايه در کنارهٔ عقبى بيضه به داخل آن وارد مى‌شود و ديوارهٔ قائم و ناتمامى را ايجاد مى‌کند که خود به چند ديواره تقسيم مى‌شود و بافت بيضه را به ۲۵۰ تا ۴۰۰ لپک یا lobules تقسيم مى‌کند.
4- هر يک از اين lobules حاوى يک تا سه لوله پيچاپيچ باريک به نام لوله‌هاى اسپرم‌ساز یا   seminiferous tubules   مى‌باشند.
5- در داخل این لوله ها سلولهای ديگرى به نام سلولهای سرتولى یا sertoli در بيضه يافت مى‌شوند که مسؤول محافظت و تغذيه اسپرماتوزوئيدها هستند.
6- سلولهای بينابينى ليديگ یا Leydig به صورت پراکنده‌اى در بين لوله‌ها قرار گرفته و مسؤول ترشح هورمون‌هاى مردانه بویژه تستوسترون مى‌باشند.
7- ترشح تستوسترون در سلولهای لیدیگ تحت کنترل LH می باشد.
8- تستوسترون  به همراه FSH تولید اسپرماتوژنزیز را در seminiferous tubules تحت کنترل قرار می دهد.
9- لوله‌هاى اسپرم‌ساز پس از الحاق به يکديگر لوله‌هاى مستقيم بزرگترى به نام straight tubule را به‌وجود مى‌آورند که به نوبهٔ خود پس از تداخل، شبکه تورى شکلى را به نام شبکه بيضه یاRete Testis  مى‌سازند که اسپرم ها پس از ساخته شدن در لوله‌هاى اسپرم‌ساز به درون آن ريخته مى‌شوند.
10- از شبکه بيضه در حدود ۲۰ لوله کوچک و مارپيچ خارج مى‌شود به نام Efferent Ductule که پس از عبور از سپيد پرده به اپيديديم یاEpididymis  مى‌پيوندد.
11- اپيديديم هر بيضه لولهٔ مارپيچى است که قسمت اول تشکيلات مربوط به مجارى بيضه را تشکيل مى‌دهد. مجراى منى یا Vas deference  در ادامه اپيديديم مى‌باشد که ترشحات کيسه‌هاى منى پس از الحاق به اين مجرا، مجراى انزال یا Ejaculatory Ductus را به‌وجود مى‌آورد که از طريق اين مجرا، اسپرماتوزوئيد و ترشحات کيسهٔ منى به پيشابراه یا urethra مى‌ريزد.
روند اسپرماتوژنزیز به صورت ذیل می باشد:
1-        ابتدا سلولهای اولیه در این مسیر که به آن اسپرماتوگونیا می گوئیم طی یک سری تقسیمات میتوزی اسپرماتوسیت های اولیه یا primary spermatocytes   را ایجاد می کند.
2-        هر اسپرماتوسیت اولیه اولین مرحله تقسیم میوزی را انجام داده و به دو سلول اسپرماتوسیت ثانویه یا Secondary  spermatocytes را ایجاد می کند (میوز 1).
3-        هر اسپرماتوسیت ثانویه هم طی مرحله دوم تقسیم میوزی به دو سلول اسپرماتید تبدیل می شود. (میوز 2)
تا این مرحله از اسپرماتوژنزیز در بیضه ها انجام شده.
4-  در مسیر انتقال و در اپیدیدیم مرحله نهایی بلوغ اسپرماتید ها صورت گرفته و حاوی دم و سر و گردن شده.
بطور کلی از هر اسپرماتوسیت اولیه چهار اسپرم تولید می شود.
درنهایت هم اسپرم (گامت نر یا اسپرماتوزوآ) با اووسیت (گامت ماده یا oocyte) ترکیب شده (طی فرایند لقاح یا conception) و تشکیل تخم یا زیگوت را می دهد.
مایع منی از ترشح قسمت های ذیل تشکیل می شود:
1-        ترشحات پروستات که 30- 25% حجم مایع منی را تشکیل می دهد.
غده‌اى است مخروطى شکل به اندازهٔ انجير که در زير مثانه واقع شده است. ترشح آن تحت کنترل دی هیدروتستوترون بوده و تولید یک مایع سفید رنگ، شفاف، رقیق و قلیایی می کند که شامل آنزیمهای پروتئولیتیک (فیبرینولیزین) اسید سیتریک، اسید فسفاتاز، PSA، و لیپیدها می باشد.
2-        ترشحات بیضه که 5- 2% حجم مایع منی را تشکیل می دهد.
3-        ترشحات سمینال وزیکول ها (یا کیسه منی) که 75- 65% حجم مایع منی را تشکیل می دهد.
دو غده کوچک هستند که در پشت مثانه و در دو طرف پروستات قرار گرفته اند وظيفه کيسه منی توليد مايع مغذی زرد رنگ غلیظی ( قند بویژه فروکتوز، پروتئين، اسیدهای آمینه، سیترات، آنزیم ها، فلاوین ها، ویتامین C، فسفریل کولین، پروستاگلاندین که باعث مهار سیستم ایمنی خانم بر علیه آنتی ژنهای خارجی موجود در مایع منی می شود و غیره …) جهت تغذيه اسپرم ها می باشد. ترشحات آن از طریق مجاری دفعی یا excretory duct به انتهای وازدفران ریخته و تشکیل مجاری انزالی را می دهد.
4-        ترشحات غدد بولبواورترال و غدد کوپفر که کمتر از 1% حجم مایع منی را تشکیل می دهد.
غدد کوپفر دو غدهٔ کوچک به اندازهٔ نخود هستند که پائين‌تر از پروستات و در طرفين پيشابراه قرار دارند. ترشحات آنها به داخل اورترا ریخته شده و به عنوان یک لوبریکانت (لغزنده) عمل کرده. موکوس مترشحه از این قسمت باعث افزایش تحرک اسپرم ها در محیط واژن و سرویکس شده و از پس زدن اسپرم ها به خارج از واژن هم جلوگیری کرده و همچنین خاصیت ژلی مایع منی مربوط به ترشحات غدد کوپفر می باشد.

در اسپرموگرام  دو خصوصیت مایع منی  مورد توجه قرار می گیرد:
1-        خصوصیات ماکروسکوپی
2-        خصوصیات میکروسکوپی
خصوصیات ماکروسکوپی مایع منی  شامل رنگ، شفافیت، غلظت یونهای هیدروژن یا pH، حجم، مدت زمان امساک از نزدیکی، سیالیت و ویسکوزیته مورد بررسی قرار می گیرد.
خصوصیات میکروسکوپی مایع منی  شامل بررسی تحرک، تعداد اسپرم ها، درصد زنده بودن، بررسی مورفولوژی اسپرم ها، بررسی گلبولهای سفید و قرمز و بررسی کیفی سطح فروکتوز مایع منی می باشد.
5-  شرایط نمونه :
حداقل مقدار نمونه :
باید تمامی نمونه بعد از استمناء در ظرف مخصوص ریخته شود.
30 میکرو لیتر (10 لاندا برای اسپرم چمبر،  10 لاندا برای تعیین pH و 10 لاندا برای تهیه لام مورفولوژی)
نوع نمونه :
مایع منی تازه جمع آوری شده.
شرایط نمونه برداری:
باید 5-3 روز از آخرین نزدیکی گذشته باشد، از کاندوم، ژل و صابون حین نمونه گیری استفاده نشود. باید سریعا بعد از نمونه گیری نمونه را به مسئول مربوطه تحویل دهند.
شرایط نگهداری و پایداری:
باید نمونه در انکوباتور 37 درجه سانتی گراد به مدت 20 دقیقه قبل از انجام آزمایش نگهداری شود.
شرایط رد یا قبول نمونه :
اگر نمونه را  در منزل گرفته باشند و بیشتر از 45-30 دقیقه در هوای زیر 37 درجه قرار داده باشند باید نمونه گیری 3 روز بعد تکرار شود.
6-  مواد ، لوازم و تجهیزات
1-        انکوباتور اسپرموگرام
2-        میکروسکوپ
3-        رنگ های مخصوص شمارش، زنده بودن و فروکتوز
4-        سمپلر 10 میکرولیتر
5-        کاغذ pH
6-        لام

روش انجام آزمایش:

اغلب موارد ارسالی برای این مایع جهت بررسی عقیمی، پس از وازکتومی، کشت و بررسی میکروبی و تایید یا رد وجود منی در پزشکی قانونی میباشد.
1-        راهنمای مکتوب تهیه کرده و بیمار را آگاه کنید که مناسبترین راه تهیه نمونه، استمناء       (Masturbation)   ترجیحا در آزمایشگاه است.
2-        دوره خودداری پیش از آزمون در برخی رفرانسها 2 تا 5 روز و در برخی ، دوره مساوی با فاصله معمول بین دو نزدیکی است.
3-        اگر بیمار ترجیح میدهد در خانه نمونه گیری کند، اهمیت رساندن سریع (تا 20 دقیقه) و در دمای 37 نمونه را به وی گوشزد کنید.
4-        استفاده از کاندوم یا مواد لزج کننده و… و نزدیکی ممکن است در نتایج تداخل کند.
5-        تمامی نمونه حاصل از یکبار استمناء را در  Urine bottle استریل جمع آوری  و به آزمایشگاه تحویل دهد.
Duration of abstinence:
بدین معنی است که هر فرد هنگام نمونه گیری 5-2 روز از نزدیکی جلوگیری کرده باشد.
اگر این مقدار کمتر از  2 روز بود رنگ متمایل به زرد بوده ولی در تحرک تاثیری ندارد اما اگر از   5 روز بیشتر باشد تعداد اسپرم ها زیاد می شود ولی بیشتر انها مرده اند. بعد از اینکه نمونه گیری با شرایط بالا انجام شد قبل از هر کاری نمونه را در انکوباتور می گذاریم تا از حالت لخته خارج شود به این مرحله  liquefactionمیگویند در این مدت هر10دقیقه نمونه را چک کرده می چرخانیم اگر مثل آب درون ظرف حرکت داشت میتوانیم آزمایش را انجام دهیم.
در این مدت انکوباسیون انزیمهای فیبرینولیتیک و خود PSA به عنوان یک فیبرینولیتیک مترشحه از پروستات باعث از بین رفتن لخته اطراف اسپرمهامی شوند بنابراین اختلال درliquefaction  به معنی اختلال در انزیمهای پروستات است.
نکته: چرامایع سمن در زمان خروج ازبدن به حالت لخته است؟
pH اسپرم قلیایی است (6-6.5) و pH  واژن اسیدی(4.8-3.7) این لخته باعث میشود اسپرمهای قلیایی در برابر pH  اسیدی واژن محافظت شوند و کم کم به حالت pH  خنثی برسند درغیراین صورت اسپرمها درهمان ابتدای ورود به محیط واژن می میرند. تشکیل این لخته به عهده فاکتورهای انعقادی موجود در غده سمینال وزیکول است.
بعد از انکوباسیون دو پارامتر چک می شود:
1-  پارامترهای میکروسکوپیک

2 -ماکروسکوپیک

پارامترهای ماکروسکوپیک:

-حجم :باید بین 5/1تا 5 میلی لیتر باشد.
کاهش حجم: ممکن است امساک از نزدیکی کمتر از دو روز باشد یا ترشحات غدد کمتر باشد. مصرف یک سری از داروها از جمله داروهای ضد سرطان (متوتروکسات، وین کریستین، هیدروکسی اوره و …)، سایمتدین، استروژن ها باعث کاهش حجم سمن می شوند.
افزایش حجم:  مدت امساک بیش از 5 روز شده باشد یا سطح تستوسترون بالا بوده در نتیجه LH وFSH  و پرولاکتین بالا رفته فعالیت غدد افزایش میابد و حجم افزایش میابد.
pH: باید بین 7.2-8.8 باشد بالا تر از 9 نشان می دهد که ترشحات پروستات زیاد است و  pH اسیدی کمتر از 7 یعنی مجرای ادراری و تناسلی یکی شده اند که باعث مخلوط شدن ادرار با مایع سمن میشود درنتیجه اسپرمها میمیرند.
Consistency: با پیپت  5 بررسی میشود.
-Normal: قطره قطره می آید.
Mild viscide: بین2-5cm  کش  بیاید.
Modrate viscide:  بین10-5 cm کش بیاید.
Severly viscide:  بیش از10 cmکش بیاید.
هرچه قوام مایع منی بیشتر باشد سبب کاهش تحرک اسپرم ها در محیط واژن و سرویکس می شود.
رنگ: باید شیری رنگ و نیمه شفاف باشد.
زمانیکه خون در مایع منی باشد رنگ آن صورتی یا قرمز شده و به آن هماتواسپرمیا Hematospermia  می گویند که اگر بطور پایدار باقی بماند می تواند نشانه یک مشکل مهم پزشکی بوده و بیمار باید توسط یک متخصص ارولوژی مورد ارزیابی قرار گیرد. این عامل می تواند ناشی از یک التهاب یا inflammation، عفونت infection، انسداد و یا جراحت در بیضه ها، اورترا، اپیدیدیمیس و یا پروستات باشد.
-Agglutination: وقتی تشکیل میشود که انتی بادی ضد اسپرم وجود داشته باشد.
اگلوتیناسیون معمولا در اثر ضربه به بیضه ایجاد میشود. این افراد برای بارداری IUI  انجام میدهند.
در مرحله بعد باید 3 لام تهیه شود.
1- لام سریع wet mount:
10لاندا اسپرم روی لام گذاشته ولامل 22×22را روی ان گذاشته در اینحالت فضای بین لام و لامل 22- 20 میکرون شده در نتیجه اسپرمها جای کافی برای تحرک دارند.
قبل از دیدن لام را به مدت 1دقیقه در 37درجه میگذاریم (جهت انجام پایداری نمونه) مرحله Prowarming  و با عدسی  40 نگاه  میکنیم .در این لام درصد تحرک اسپرمها و WBC   و Immature Germ Cell  و آگلوتیناسیون بررسی میشود. توصیه می شود دو لام تهیه شود و اختلاف پارامترها در دو لام بیشتر از 5% نباشد.
Motile:  درصد تقریبی اسپرمهای زنده که خود شامل 3 دسته میشوند:
Rapid progressive: در مدت 1ثانیه به اندازه 5 سر اسپرم به جلومی روند.
Slow progressive: د رمدت 1ثانیه به اندازه 4-1سر اسپرم جلومی رود.
Non progressive: سر جای خود حرکت میکنند یا نهایتا یک سر اسپرم جلو می روند.
Immotile: درصد تقریبی اسپرمهای مرده.
Immature Germ Cell: همان اسپرماتیدها هستند.
در افرادیکه Azoospermia هستند حتما باید به Immature Germ Cell  ها دقت کرد.
اگر Immature Germ Cell  نباشد Not seen گزارش می کنیم که نشاندهنده این است که بافت بیضه مشکل دارد.
اگر Immature Germ Cell  وجود داشته باشد ترشحات وازودفران مشکل پید اکرده بنابراین باICSI قابل درمان هستند.
2- Vitality:   10لاندا اسپرم +10لاندا ائوزین 5%g مخلوط کرده 10لاندا  بر می داریم و با عدسی 100 حدود  100 اسپرم را شمرده  و درصد زنده ها را تعیین میکنیم.
اسپرمهایی که زنده اند غشای سالم دارند در نتیجه رنگ در آنها نفوذ نمیکند و بی رنگ میمانند  ولی اسپرمهایی که مرده اند رنگ از غشای آسیب دیده ی آنها نفوذ کرده و به رنگ صورتی در می آیند.
Vitalityمعمولا1 تا 2 درصد از Motile  بیشتر و ارزش  بیشتری دارد.
3- لام مورفولوژی: 10لاندااسپرم گذاشته با فیکساتور (اتانول) فیکس می کنیم  بعد از رنگ آمیزی گرم  با عدسی   100 مورفولوژی اسپرمها را در  100 اسپرم بررسی می کنیم.
اسپرماتوزوئیدهای قابل تشخیص با یک دم در شمارش افتراقی مورفولوژی  در نظر گرفته می شود.
طبقه بندی نقائص مورفولوژی:
1- Head Defects:
شامل  سر بزرگ، کوچک، باریک شدن تدریجی (Tapered)، هرمی شکل (Pyriform)، گرد، سرهای بی شکل، سرهای واکوئل دار، سرهای دوتایی و سرهایی با ناحیه آکروزومال کوچک
2- Mid-piece Defects:
شامل گردن کج، الحاق غیر قرینه قطعه میانی  بداخل سر (Assymrtrical insertion)، قطعه میانی ضخیم  یا نامنظم، قطعه میانی باریک غیر معمول  (مانند فقدان غشاء میتوکندریال)
3– Tail Defects:
شامل دمهای کوتا، چند تایی، مویی (Hairpin)، شکسته، دمهای کج، دمهای نامنظم  پهن، دمهای پیچ خورده (Coiled) و یا هر ترکیبی از آنها.
4- Cytoplasmic droplets:  قطرات سیتوپلاسمیک معمولأ در قطعه میانی متمرکز می باشند.
Total motile functional sperm:  اسپرمهایی که هم تحرک هم مورفولوژی خوب دارند.
تعداد کل × normal morphology % × (slow + Rapid)motility  % x حجم = TMFS
TMFSباید بیشتر از  40 باشد.
اندازه گیری فروکتوز:   فروکتوز مترشحه در سمینال وزیکول به عنوان یک ماده اصلی جهت زنده ماندن اسپرم ها و همینطور یک محیط مناسب برای حرکت و شنای اسرپم در محیط واژن ایجاد می کند.
فروکتوز برای تحرک اسپرم ضروری است  اگرتحرک اسپرمها بیشتر از20% باشد حتمأ دارای فروکتوز است  ولی  اگر زیر20% یا Azoospermia   بود حتما باید چک  شود.
1.8محلول فروکتوز + 200 لاندا  مایع منی را داخل یک لوله بلند ریخته و روی شعله می گیریم تا جوش  بیاید  اگر نارنجی  شد   Sufficientاست  در صورت عدم تغییر رنگ   Deficientاست.
روی: بررسی توانایی پروستات در ترشح زینک را نشان می دهد. سطح نرمال آن 135±40 µg/ml  می باشد. روی باعث پایدار شدن DNA در کروماتین  اسپرم ها می شود. بطوریکه کاهش زینک با افزایش شکنندگی باعث کاهش ناباروری می شود. کاهش زینک اثر معکوس بر روی اسپرماتوژنزیز دارد.
مایع سمن را سانتریفوژ کرده و روی مایع رویی را اندازه میگیریم.
شمارش اسپرمها:  با لام نئوبار انجام میشود. پس  از رقیق کردن اسپرمها را در خانه های  مربوط  بهWBC   می شماریم. با توجه به رقت در ضریبی ضرب میشود مثلا:
1.9محلول شمارش +100 لاندا مایع منی =  ضریب رقت می شود 1/20
برای  به  دست آوردن رقت مورد لزوم می توانیم از نمونه wet mount تهیه کرده با توجه به تعداد اسپرم ها در هر میدان میکروسکوپی X 400 (hpf) یک برآورد انجام دهیم.
15> اسپرماتوزوآ         رقت  1 به 5     ((1 semen + 4 diluent
40- 15 اسپرماتوزوآ     رقت 1 به 10    ((1 semen + 9 diluent
200- 40 اسپرماتوزوآ   رقت 1 به 20   ((1 semen + 19 diluent
200<  اسپرماتوزوآ     رقت 1 به 50    ((1 semen + 49 diluent
اسپرماتوزوئیدهای قابل تشخیص با یک دم در شمارش آورده می شود.
محلول فروکتوز:
Resorcinol –    50 mg
HCL –  غلیظ  33 ml
Up to 100ml D.W
ائوزینG5%
Eosin G   0.5 gr
NaCl    0.9 gr
Up to 100ml D.W
محلول شمارش اسپرم:
NaHCO3    5gr
Formalin35%  1ml
Gentian Violet  0.1 gr  در   5 mlاب مقطرحل کرده  سانتریفوژ می کنیم
4- 3 ml از ان را برداشته و با آب مقطر حجم اش را به 100 ml می رسانیم.
Up to 100 ml D.W
کالیبراسیون
ندارد

8-  کنترل کیفیت :

1-        اگر در هنگام شمارش اسپرماتوزوئیدها  تعداد اسپرماتوزوئید در هر میدان دید بطور قابل ملاحظه ای متفاوت باشد، نشانه غیر یکنواخت بودن نمونه است. در چنین مواردی، نمونه منی کاملأ مخلوط شده و دوباره شمارش  تکرار می شود.
2-        در بررسی تحرک اسپرمها دو لام تهیه شود و اختلاف تحرک بین دو لام  تا  5 درصد قابل قبول است 0در غیر اینصورت باید دو لام جدید تهیه شود و تحرک اسپرم ها دوباره بررسی شود.
9-  نحوه محاسبه نتایج در روش های کمی :
TMFS = حجم  × % Motility (Slow + Rapid) × Normal Morphology % × تعداد کل
10-  محدوده مرجع (Reference Interval) :
1-    حجم   ml  1.5 یا بیشتر
2-    pH  2/7 یا بیشتر
3-   تعداد اسپرم 106 x 15  اسپرماتوزوئید در هر ml  یا بیشتر
4-  تحرک     32 % متحرک با درجه a و b 15  % متحرک با درجه a
5-  مورفولوژی  بیشتر از 4 درصد
6-   زنده بودن  75 % یا بیشتر
7-  WBC    1- 0 در هر بزرگترین میدان میکروسکوپی خشک (hpf)
8-   Immature Germ Cells   5- 0
11-  محدوده قابل اندازه گیری Reportable Range :
از 0 تا 100 %
12-  محدوده هشدار یا مقادیر بحرانی :
حرکت کمتر از 20 درصد – تعداد اسپرم کمتر از 2 میلیون – pH کمتر از 6.5
ملاحظات ایمنی:
از دستکش استفاده شود. برای برداشتن نمونه از پیپت و پوآر استفاده شود.
13-     ویژگی های آنالیتیک (خصوصیات و  کارآیی آزمایش):
افرادی که در مایع منی آنها آگلوتیناسیون مشاهده شده باشد با این تست مشخص شده و گزارش آن به پزشک متخصص اطلاع داده می شود.

14- محدودیت های انجام آزمایش (منابع بالقوه تغییر پذیری) :
1.         اگر 30 دقیقه بعد از نمونه گیری، نمونه خارج از انکوباتور باشد باعث تغییر شرایط طبیعی نمونه می شود.
2.         باید 5-2 روز جلوگیری از نزدیکی صورت گیرد اگر کمتر از 2 روز باشد حجم کاهش یافته و رنگ مایع منی به رنگ زرد متمایل می شود و اگر از 5 روز بیشتر باشد درصد اسپرم های مرده افزایش می یابد.
15- اقدامات بعدی دربرخورد با نتایج غیر طبیعی :
اطلاع به سوپروایزر و مسئول فنی آزمایشگاه
16- عوامل مداخله گر :
استفاده از ژل، کاندوم و صابون

تداخلات دارویی :

داروهایی که ممکن است باعث کاهش سطوح مایع منی شوند عبارتند از: عوامل ضد نئوپلاسم (نظیر نیتروژن موستارد، پروکاربازین، وین کریستین، متوتروکسات)، سایمتیدین، استروژن ها و متیل تستوسترون.
17-   چگونگی تفسیر نتایج :
1-        تمام نمونه هایی که در آنها هیچگونه اسپرماتوزوئیدی زیر میکروسکوپ مشاهده نمی شود باید به مدت 15 دقیقه در دور  g  3000 سانتریفوژ شود و اگر پس از جستجوی کامل رسوب هیچگونه اسپرماتوزوئیدی مشاهده نشود به صورت  آزوسپرمیا (Azoospermia)  گزارش شود.
2-        تعداد زیاد لوکوسیتها (لوکوسیتو اسپرمیا) ممکن است به همراه عفونت و کیفیت ضعیف اسپرمها باشد.
3-        افزایش small round cells نشانه نقص تکامل آکروزومها می باشد که به آن   globozoospermia می گویند.
4-        به فقدان مایع منی Aspermia  گفته می شود
5-        Normozoospermia: مایع انزال طبیعی آنچنانکه توسط مقادیر رفرانس تعریف می شود.
6-        Oligozoospermia: تعداد اسپرم کمتر از مقدار رفرانس باشد
7-        Astenozoospermia: تحرک کمتر از مقدار رفرانس باشد
8-        Teratozoospermia: مورفولوژی کمتر از مقدار رفرانس باشد.

موارد افزایش:

اگر زمان جلوگیری بیشتر از 5 روز باشد باعث افزایش اسپرم های مرده می شود.
موارد کاهش:
کاهش pH به دلیل Azoospermia و یا مردن اسپرم ها رخ می دهد.

مرجع:  آزمایشات اسپرم بر اساس WHO